Λέγοντας Οισοφάγος Barrett – Δυσπλασία αναφερόμαστε στην παθολογική αλλαγή (μεταπλασία) των κυττάρων που σχηματίζουν την εσωτερική επικάλυψη (επιθήλιο) του κατώτερου οισοφάγου. Η αιτία αυτής της βλάβης είναι η χρόνια έκθεση στο οξύ του στομάχου. Αυτό συμβαίνει συνήθως λόγω της παλινδρόμησης οξέος από το στομάχι προς τον οισοφάγο. Συμπτώματα:

• Αίσθημα δυσφορίας ή πόνου στο στήθος
• Κάψιμο στο στήθος ή στο λαιμό
• Ξινή ή πικρή γεύση στο στόμα

Τι είναι ο Οισοφάγος Barrett

Ο οισοφάγος Barrett, αποτελεί μια κατάσταση άμυνας του οισοφαγικού επιθηλίου (εσωτερικός χιτώνας του οισοφάγου) μετά από πολύχρονο ερεθισμό λόγω παλινδρόμησης γαστρικού οξέος εντός του οισοφάγου. Ο οισοφάγος για να προστατευθεί από το όξινο περιεχόμενο αλλάζει μορφολογία και αποκτά χαρακτηριστικά βλεννογόνου εντερικού τύπου. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται εντερική μετάπλαση και είναι συνώνυμο με τον όρο οισοφάγος Barrett.

Όσο η γάστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση εμμένει και δεν θεραπεύεται εγκαίρως επιπροστίθενται γενετικές μεταλλάξεις στο μεταπλαστικό επιθήλιο το οποίο δύναται να αποδιοργανωθεί σε μορφολογία και να υποστεί δυσπλαστικές αλλοιώσεις. Σε αυτήν την περίπτωση του δυσπλαστικού οισοφάγου Barrett μπορεί να ξεκινήσει ένας καταρράκτης προκαρκινικών αλλοιώσεων και να οδηγήσει σε ανάπτυξη αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου.

Ποια είναι τα συμπτώματα του οισοφάγου Barrett?

Τα συμπτώματα της γάστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης (αίσθημα δυσφορίας ή πόνου στο στήθος, κάψιμο στο στήθος ή στο λαιμό, ξινή ή πικρή γεύση στο στόμα), είναι αυτά τα οποία συνήθως προηγούνται της δημιουργίας του οισοφάγου Barrett. Παρόλα αυτά στο 40% των περιπτώσεων αλλά και σε προχωρημένες περιπτώσεις δυσπλαστικού Barrett ή ακόμα και όταν έχει αναπτυχθεί αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου δεν υπάρχει συμπτωματολογία παλινδρόμησης.

Η Αμερικάνικη Γαστρεντερολογική εταιρεία προτείνει τον ενδοσκοπικό έλεγχο ασθενών με συγκεκριμένους παράγοντες ανάπτυξης οισοφάγου Barrett όπως είναι: ηλικία >50ετων, άντρες λευκούς με αυξημένο βάρος, συμπτώματα χρόνιας γάστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης και συνυπάρχουσα διαφραγματοκήλη.

Πως γίνεται η διάγνωση του οισοφάγου Barrett?

H διάγνωση του οισοφάγου Barrett είναι ιστολογική, δηλαδή χρειάζεται βιοψία του οισοφάγου από συγκεκριμένα σημεία υπό ενδοσκοπική καθοδήγηση. Η ενδοσκοπική εικόνα του οισοφάγου είναι αυτή που θέτει τα κριτήρια για ανάγκη λήψης βιοψίας καθώς η ενδοσκοπική εικόνα του οισοφάγου Barrett είναι χαρακτηριστική (Εικόνα 1). Οι περιοχές λήψης των βιοψιών ακολουθούν συγκεκριμένο πρωτόκολλο σε αριθμό και στα σημεία που πρέπει να ληφθούν ώστε να ελαχιστοποιείται η εσφαλμένη διάγνωση και αλλά και να καθορίζεται με ακρίβεια η σοβαρότητα και ο βαθμός τυχόν δυσπλαστικών αλλοιώσεων. Τυχαίες βιοψίες δύναται να υποδιαγνώσουν τη σοβαρότητα αλλοιώσεων σε οισοφάγο Barrett καθώς οι δυσπλαστικές περιοχές τείνουν να κατέχουν εστιακή παρά διάχυτη ανάπτυξη.

Ποια είναι η θεραπεία του οισοφάγου Barrett?

Η θεραπεία του οισοφάγου Βarrett αλλά και το είδος αυτής εξατομικεύεται με βάση την ύπαρξη δυσπλασίας, το βαθμό αυτής, το μήκος και την κατανομή του οισοφάγου Barrett, την ύπαρξη ενδοβλεννογόνιου καρκίνου ή διηθητικού αδενοκαρκινώματος σε έδαφος οισοφάγου Barrett. Είναι σημαντική, όπως προαναφέρθηκε, η χρήση ενδοσκοπίων υψηλής ευκρίνειας στη χαρτογράφηση της μορφολογίας του οισοφάγου Barrett για τη λήψη στοχευμένων βιοψιών πέραν από τη χρήση των πρωτοκόλλων συστηματικών βιοψιών για να καθοριστεί η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση που αφορά ενδοσκοπικές ή χειρουργικές μεθόδους.

Τα νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι ασθενείς με οισοφάγο Barrett χωρίς δυσπλαστικές αλλοιώσεις δεν χρειάζονται αμιγή θεραπεία του οισοφάγου Barrett, αλλά θεραπεία του αιτίου που είναι η γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση. Η θεραπεία είναι είτε φαρμακευτική είτε χειρουργική αν συνυπάρχουν ανατομικές προϋποθέσεις παλινδρόμησης (πχ διαφραγματοκήλη). Παρόλα αυτά όμως, σε ειδικές περιπτώσεις μεγάλου μήκους οισοφάγου Βarrett αλλά και οικογενειακού ιστορικού αδενοκαρκινώματος οισοφάγου μπορεί να προταθεί θεραπεία του Barrett με ενδοσκοπικές θερμικές μεθόδους, όπως η ενδοσκοπική εφαρμογή ραδιοσυχνοτήτων – RFA (radiofrequency ablation). Αυτό που έχει σημασία είναι η ενδοσκοπική παρακολούθηση των ασθενών που με βάση το μήκος του οισοφάγου Barrett μπορεί να κυμαίνεται από 2 έως και 5 έτη. Ο ετήσιος κίνδυνος ανάπτυξης αδενοκαρκινώματος σε έδαφος οισοφάγου Barrett είναι κάτω του 0.5%, δηλαδή λιγότεροι από 1 στους 200 ασθενείς δύναται να αναπτύξει καρκίνο κάθε έτος, ποσοστό εξαιρετικά χαμηλό που να δικαιολογεί συχνή ενδοσκοπική επιτήρηση.

Σε περίπτωση δυσπλασίας χαμηλόβαθμης ή υψηλόβαθμης η ενδοσκοπική θεραπεία είναι επιβεβλημένη αν αυτές επιβεβαιωθούν ιστοπαθολογικά από εξειδικευμένο παθολογοανατόμο. Το είδος της ενδοσκοπικής θεραπείας περιλαμβάνει πολλές φορές συνδυασμό ενδοσκοπικών μεθόδων με βάση τον χαρακτηρισμό των βλαβών επί του οισοφάγου Barrett. Oποιαδήποτε ορατή περιοχή επί του οισοφάγου Barrett (όζος, ανώμαλη διαμόρφωση) πρέπει να αφαιρείται ενδοσκοπικά ώστε να αξιολογείται τυχόν καρκινική εξαλλαγή.

Οι ενδοσκοπικές μέθοδοι περιλαμβάνουν είτε θερμοπηξία/κατάλυση, χωρίς εκτομή του δυσπλαστικού Barrett, με θερμικές μεθόδους όπως ραδιοσυχνότητες (Halo σύστημα) ή Αrgon Plasma ή/και εκτομή των χαρακτηρισμένων βλαβών με βλεννογόνια εκτομή (ΕΜR, EMR-L, EMR-C) ή ενδοσκοπική υποβλεννογόνια διατομή (ESD) για την ακριβή ιστοπαθολογική τεκμηρίωση.

Διαβάστε περισσότερα άρθρα