
Λάζαρος Βαρυτιμιάδης
Γαστρεντερολόγος MD, MSc, FEBGH – Επεμβατικός Ενδοσκόπος Μετεκεπαιδευθείς στην επεμβατική ενδοσκόπηση στο Queen Alexandra Hospital, Ηνωμένο Βασίλειο, Επιμελητής Γαστρεντερολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Μητέρα Με εμπειρία & εξειδίκευση στη διαχείριση ασθενειών του γαστρεντερικού σωλήνα & του ήπατος.
Η τοποθέτηση διαδερμικής γαστροστομίας (PEG) αποτελεί μία διαδικασία κατά την οποία δημιουργείται τεχνητή επικοινωνία ανάμεσα στο δέρμα και το στομάχι. Με τη διενέργεια μίας μικρής τομής στην πρόσθια πλευρά του κοιλιακού τοιχώματος, εφαρμόζεται ένας εύκαμπτος σωλήνας (καθετήρας) σίτισης στο στομάχι. Στόχος της διαδερμικής γαστροστομίας είναι η απευθείας προώθηση του νερού, των τροφών και των φαρμάκων στο στομάχι, σε περιπτώσεις όπου η πρόσληψή τους από το στόμα είναι αδύνατη.
Πρόκειται για μία απλή και ελάχιστα επεμβατική διαδικασία, γεγονός που περιορίζει τον τραυματισμό στην κοιλιακή περιοχή ενώ δεν προκαλεί κάποια ιδιαίτερη ταλαιπωρία στον ασθενή.
Τοποθέτηση Διαδερμικής Γαστροστομίας (PEG) – Ενδείξεις
Η τοποθέτηση διαδερμικής γαστροστομίας έχει ένδειξη σε περιστατικά όπου η κατάποση καθίσταται αδύνατη ή επικίνδυνη. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Εγκεφαλικό επεισόδιο
- Νευρολογικές παθήσεις, όπως είναι η νόσος Parkinson
- Πολλαπλή σκλήρυνση
- Άνοια
- Καρκίνος της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας ή του οισοφάγου
- Καρκίνος του τραχήλου
- Αυξημένη ηλικία όπου ο ασθενής δε δύναται να εκτελέσει την κατάποση
- Κυστική ίνωση
- HIV
Τοποθέτηση Διαδερμικής Γαστροστομίας (PEG) – Αντενδείξεις
Η τοποθέτηση διαδερμικής γαστροστομίας, κατόπιν ειδικής αξιολόγησης, αντενδείκνυται στις παρακάτω περιπτώσεις:
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Παχυσαρκία
- Περιτονίτιδα
- Καρδιοαγγειακές παθήσεις
- Αυξημένη πίεση
- Αναπνευστικές διαταραχές (ΧΑΠ, κ.α.)
- Ασκίτης
Πώς πραγματοποιείται η διαδικασία για την τοποθέτηση διαδερμικής γαστροστομίας (PEG);
Αρχικά, ο γαστρεντερολόγος πραγματοποιεί γαστροσκόπηση έτσι ώστε να αποκτήσει πλήρη εικόνα του εσωτερικού της κοιλίας εξασφαλίζοντας έτσι τη σωστή τοποθέτηση της γαστροστομίας. Πριν τη διαδικασία, παρουσία αναισθησιολόγου ο ασθενής λαμβάνει καταστολή και στη συνέχεια διενεργείται τοπική αναισθησία, ενώ του χορηγείται αντιβιοτική αγωγή πριν και μετά την επέμβαση.
Ο εξειδικευμένος ιατρός με τη βοήθεια του ενδοσκοπίου δημιουργεί μία μικρή οπή στο δέρμα της άνω κοιλιακής χώρας και έπειτα τοποθετεί τον σωλήνα σίτισης στο στομάχι.
Η τοποθέτηση διαδερμικής γαστροστομίας γίνεται πάντα σε νοσοκομείο με σκοπό την ομαλή διαδικασία και ασφάλεια του ασθενούς.
Πώς πρέπει να περιποιηθώ τη γαστροστομία το διάστημα μετά την τοποθέτηση;
Μετά την τοποθέτηση της γαστροστομίας, εφαρμόζεται επίδεσμος ο οποίος αφαιρείται έπειτα από 1 με 2 ημέρες. Η περιοχή δέρματος γύρω από το σωλήνα συνήθως επανέρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα μετά από 10 με 15 ημέρες περίπου. Δεν απαιτείται τοποθέτηση ειδικής γάζα στο δίσκο του σωλήνα, εκτός και αν αυτό αποτελεί οδηγία από το γιατρό.
Ο ασθενής μπορεί να κάνει μπάνιο κανονικά 4 ημέρες μετά την τοποθέτηση της γαστροστομίας. Ωστόσο, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο πώμα του σωλήνα σίτισης το οποίο θα πρέπει να παραμείνει κλειστό καθ’ όλη τη διάρκεια του μπάνιου. Στο μεσοδιάστημα, μέχρι να είναι σε θέση να κάνει μπάνιο, ο ασθενής μπορεί να κάνει τοπικό καθαρισμό εξωτερικά.
Διαδερμική Γαστροστομία – Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές;
Πιθανές, εντούτοις σπάνιες, επιπλοκές με την τοποθέτηση της διαδερμικής γαστροστομίας είναι οι εξής:
- Πόνος
- Μικρού βαθμού αιμορραγία
- Φλεγμονή στην περιοχή όπου πραγματοποιήθηκε η τομή
- Διαρροή των υγρών και τροφών μέσα από την τομή
- Εντερική βλάβη
- Περιτονίτιδα
Ποια είναι η διάρκεια που μπορεί να παραμείνει στο σώμα η διαδερμική γαστροστομία;
Η διάρκεια που μπορεί να παραμείνει στο σώμα η διαδερμική γαστροστομία κυμαίνεται από ένα με ενάμιση έτος. Ωστόσο, καθώς μπορεί να παρουσιαστεί φθορά ή απόφραξη, σε αρκετές περιπτώσεις απαιτείται η άμεση αντικατάστασή τους. Η αφαίρεσή τους μπορεί να γίνει χωρίς κάποιου είδους αναισθησία, όμως αυτό κρίνεται από το γιατρό σύμφωνα με την κάθε περίπτωση.
Πού μπορεί να γίνει η αλλαγή της γαστροστομίας;
Η αλλαγή της διαδερμικής γαστροστομίας μπορεί να γίνει κατ’ οίκον και περιλαμβάνει μία ιδιαίτερα εύκολη διαδικασία που δεν απαιτεί κάποιου είδους αναισθησία. Επίσης, μπορεί να πραγματοποιηθεί σε οποιονδήποτε κλινικό χώρο νοσηλεύεται ο ασθενής.