
Λάζαρος Βαρυτιμιάδης
Γαστρεντερολόγος MD, MSc, FEBGH – Επεμβατικός Ενδοσκόπος Μετεκεπαιδευθείς στην επεμβατική ενδοσκόπηση στο Queen Alexandra Hospital, Ηνωμένο Βασίλειο, Επιμελητής Γαστρεντερολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Μητέρα Με εμπειρία & εξειδίκευση στη διαχείριση ασθενειών του γαστρεντερικού σωλήνα & του ήπατος.
Προετοιμασία του ασθενή πριν τη Γαστροσκόπηση
Η προετοιμασία του ασθενή πριν τη γαστροσκόπηση αφορά στα εξής:
- Παραμένει νηστικός για τουλάχιστον 8 ώρες χωρίς να καταναλώσει οποιαδήποτε στερεή τροφή.
- Μπορεί να πιει νερό ή άλλα διαυγή υγρά μέχρι 3 ώρες πριν την εξέταση.
- Αν παίρνει φάρμακα ενημερώνει τον γιατρό για τα φάρμακα αυτά και αποφασίζεται αν κάποια από αυτά θα διακοπούν ή όχι.
- Ο γιατρός θα ρωτήσει τον ασθενή αν έχει εμφανίσει στο παρελθόν αλλεργίες σε κάποια από τα φάρμακα της εξέτασης.
Συστήνεται ο ασθενής να έρθει στο ραντεβού με συνοδό και όχι μόνος του, καθώς δεν επιτρέπεται να οδηγήσει μετά την εξέταση.
Γαστροσκόπηση: Το γαστροσκόπιο
Το γαστροσκόπιο (ενδοσκόπιο) είναι ένας μακρύς, εξαιρετικά ελαστικός σωλήνας και η διάμετρός του είναι λίγα χιλιοστά. Αυτό εισέρχεται από το στόμα του ασθενούς και ελέγχει το ανώτερο πεπτικό σύστημα. Στο άκρο του φέρει κάμερα, από την οποία εκπέμπεται φως. Η εικόνα που καταγράφεται μεταφέρεται σε ειδική οθόνη υψηλής ευκρίνειας στην οποία ο γαστρεντερολόγος βλέπει το εσωτερικό των οργάνων.
Γαστροσκόπηση – Διαδικασία
Η διαδικασία της γαστροσκόπησης συνίσταται από τα εξής στάδια:
- Αρχικά, ο ασθενής ξαπλώνει στο εξεταστικό κρεβάτι στο αριστερό πλάι.
- Τοποθετείται στο δάκτυλο του ασθενούς ειδικό μηχάνημα για την καταγραφή των σφύξεων αλλά και του κορεσμού οξυγόνου στο αίμα κατά την διάρκεια της εξέτασης. Παράλληλα, τοποθετείται φλεβοκαθετήρας μέσω του οποίου θα χορηγηθεί η αναισθησία.
- Κατόπιν τοποθετείται επιστόμιο στον ασθενή ώστε να μην έρχεται σε επαφή το ενδοσκόπιο με τα δόντια του ασθενούς.
- Στον ασθενή χορηγείται (αν το επιθυμεί) μέθη δηλαδή ενδοφλέβια ένεση προποφόλης από αναισθησιολόγο και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ο ασθενής κοιμάται.
Γαστροσκόπηση – Κατά τη διάρκεια της εξέτασης
Κατά τη διάρκεια της γαστροσκόπησης ελέγχονται οι εξής περιοχές:
- Οισοφάγος
- Στομάχι
- Δωδεκαδάκτυλο
Αν κριθεί σκόπιμο, με την χρήση κατάλληλης λαβίδας που διέρχεται μέσα από το ενδοσκόπιο, λαμβάνονται δείγματα από το τοίχωμα των οργάνων (βιοψίες), όπως και δείγμα για τον έλεγχο για ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
Με τη χρήση μεγεθυντικών ενδοσκοπίων μπορούμε να αναγνωρίσουμε μικροσκοπικές αλλοιώσεις που δε θα φανούν με τα κλασσικά ενδοσκόπια, ακόμη και χωρίς να υπάρχει ανάγκη για τη λήψη βιοψιών.
Η εξέταση διαρκεί συνήθως – ανάλογα πάντα με την περίπτωση – 5 με 10 λεπτά.
Γαστροσκόπηση – Μετά την εξέταση
Μετά τη γαστροσκόπηση ο ασθενής ξυπνά σε λίγα λεπτά. Παραμένει κάποια ώρα στο κρεβάτι πριν σηκωθεί και μιλήσει με τον γιατρό σχετικά με τα αποτελέσματα της εξέτασης.
Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία, και για το υπόλοιπο της ημέρας, ο ασθενής δεν επιτρέπεται να οδηγήσει ή να χειριστεί μηχανήματα. Ο λόγος είναι ότι τα αντανακλαστικά του μπορεί να είναι μειωμένα λόγω της αναισθησίας που του έχει χορηγηθεί.
Συχνές Ερωτήσεις Ασθενών
Πως πραγματοποιείται η γαστροσκόπηση;
H γαστροσκόπηση αποτελεί την καλύτερη μέθοδο για τη διάγνωση των παθήσεων του στομάχου. Αυτό οφείλεται στην τέλεια απεικόνισή του από το γαστροσκόπιο. Η συγκεκριμένη εξέταση επιτρέπει στον γαστρεντερολόγο να παρατηρήσει λεπτομερώς την εσωτερική κοιλότητα του οισοφάγου, εντοπίζοντας αλλοιώσεις, έλκος στομάχου ή διάφορες στενώσεις που, ως ευρήματα, υποδηλώνουν διάφορες παθήσεις. Τέτοιες είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η κακοήθεια στο στομάχι ή στον οισοφάγο κ.α.
Η διαδικασία της γαστροσκόπησης είναι σχετικά εύκολη και γίνεται με τη βοήθεια του γαστροσκοπίου. Πρόκειται για μακρόστενο σωλήνα που στο τέλος του φέρει κάμερα με οπτικές ίνες. Η κάμερα αυτή μεταφέρει την εικόνα του εσωτερικού του στομάχου στην οθόνη που παρακολουθεί ο γιατρός. Πριν υποβληθεί ο ασθενής στην επέμβαση, ο γιατρός θα τον βοηθήσει να χαλαρώσει, χορηγώντας τοπική αναισθησία στον λάρυγγα για να αποφευχθεί ο βήχας από την είσοδο του γαστροσκοπίου. Στο στόμα του ασθενούς τοποθετείται ένα μασελάκι έτσι ώστε να παραμείνει ανοιχτό κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
Η γαστροσκόπηση δεν πονάει.
Ο ασθενής είναι φυσιολογικό να νιώσει μία ελαφριά ενόχληση η οποία περιγράφεται σαν η αίσθηση ενός ξένου σώματος στον λαιμό. Ο βαθμός της ενόχλησης αυτής είναι διαφορετικός από ασθενή σε ασθενή, ανάλογα με την αντοχή του στον πόνο. Σε περίπτωση που ο ασθενής είναι πολύ αγχωμένος και η εξέταση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί ομαλά, ο γαστρεντερολόγος μπορεί να χορηγήσει ηρεμιστική ένεση.
Η διάρκεια της εξέτασης δεν ξεπερνάει τα 10 με 15 λεπτά, ενώ δε χρειάζεται νοσηλεία. Η επιστροφή στο σπίτι γίνεται αμέσως μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Τι πρέπει να προσέχει ο ασθενής στην προετοιμασία της γαστροσκόπησης;
Πριν τη γαστροσκόπηση ο ασθενής πρέπει να παραμείνει νηστικός τουλάχιστον 5 ώρες. Μπορεί να γευματίσει ελαφριά πριν ξεκινήσει τη νηστεία και να σταματήσει την κατανάλωση του νερού 2 ώρες πριν ξεκινήσει η εξέταση.
Ποιο είναι το κόστος της γαστροσκόπησης;
Το κόστος της γαστροσκόπησης, είτε με μέθη είτε χωρίς, είναι προσιτό. Ο γιατρός θα σας ενημερώσει σχετικά, καθώς ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς, μπορεί να υπάρχει διαμόρφωση της τελικής τιμής.
Χρειάζεται να χορηγηθεί μέθη για την γαστροσκόπηση;
Είναι πολύ πιθανή η επιλογή μέθης (ελαφριάς καταστολής) μέσω φλεβοκαθετήρα στο χέρι, ο οποίος θα αφαιρεθεί στο τέλος. Επίσης, αν κριθεί απαραίτητο, μπορεί να χορηγηθεί ιατρικό οξυγόνο.
Υπάρχουν κίνδυνοι από τη γαστροσκόπηση;
Η γαστροσκόπηση είναι μία 100% ασφαλής εξέταση. Μπορεί να επιφέρει στον ασθενή κάποιες αναμενόμενες παρενέργειες, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του και το παθολογικό του προφίλ.
Ο ερεθισμός στον λάρυγγα είναι μία από τις παρενέργειες που μετά από λίγες ώρες εξαφανίζεται.
Έχουν αναφερθεί περιστατικά εισρόφησης γαστρικών υγρών στον πνεύμονα, κατάσταση που συνοδεύεται από πυρετό και η οποία ελέγχεται πλήρως με την κατάλληλη αγωγή, χωρίς να προκαλείται κάποιο πρόβλημα.
Σπανίως, παρενέργειες μπορεί να εμφανιστούν από τη μέθη, όπως ερεθισμός στη φλέβα ή αλλεργία στα χορηγούμενα ενδοφλέβια φάρμακα.